PAMBUKA
Ing jeneng Allah Ingkang Nyithak, Paling Panyayang, kita
ndedonga puja lan syukur ing ngarsane Gusti, sing wis sih, panuntun dhumateng,
lan Inayah Gusti kanggo kita, supaya kita bisa mutusake masalah makalah basa
Jawa bab Geguritan.
Karya ilmiah wis nyawiji dening kita
karo maksimum lan njaluk bantuan saka macem-macem pihak supaya minangka kanggo
nggampangake nggawe kertas iki. Kanggo sing kita ngaturaken matur nuwun sanget kanggo
kabeh sing wis nyumbang ing nggawe kertas iki.
Akhire, kita ngarep-arep sing kertas
basa Jawa iku migunani kanggo nyedhiyani keuntungan uga minangka inspirasi
kanggo nonton.
TABEL SAKA ISI
Irah-irahan..........................................................................................................
Atur
Pambuka.....................................................................................................
Tabel saka
isi.......................................................................................................
Pendahuluan:Bab
1.Sejarah
geguritan...............................................................
Bab 2.pengerten
geguritan..........................................................
Bab 3.jenis
geguritan....................................................................
Bab 4.tetenger
geguritan.............................................................
Dudutan
isi.........................................................................................................
Geguritan Rama Sudi
Yatmana...........................................................................
Dudutan geguritan.............................................................................................
Panutup..............................................................................................................
Daftar pustaka...................................................................................................
PENDAHULUAN
BAB 1
Sejarah Geguritan
Manut asal-usuling tembung
geguritan asale saka tembung “gurit” sing tegese kidung, tembang utawa tulisan
sing wujude ukiran utawa tatahan. Geguritan uga diarani guritan yaiku puisi
Jawa. Geguritan kuwi ora ditembangake nanging diwaca nganggo wirama, wirasa lan
wiraga manut surasane.
Geguritan kaperang dadi loro (2) yaiku geguritan tradisional lan geguritan modern. Geguritan
tradisional kuwi geguritan
nganggo paugeran-paugeran tartamtu kayata cacahing larik saben pada (bait),
cacahing wanda saben larik uga dhongdhinge swara (persajakan). Kang kagolong
geguritan tradisional antara liya yaiku parikan, wangsalan, tembang macapat,
tembang tengahan lan tembang gedhe.
Geguritan modern ora diwatesi pathokan-pathokan lan paugeran kaya kang
ana ing geguritan tradisional. Tegese saben pada (bait) ora ditemtokake cacahe
larik. Saben larik ora ditemtokake cacahe wanda lan dhongdhinge swara
(persajakan). Pangripta mardika (bebas) anggone medharake karep. Mula geguritan
modern uga diarani geguritan bebas utawa kang saiki lumrah diarani geguritan.
Bab II
Pengerten Geguritan
Geguritan
iku sawijining dhapur susastra kang awujud iketaning basa kang memper syair.
Mula ana sengt ngarani geguritan iku syair jawa. Tembung geguritan dumadi saka
tembung Gurita kang minangka owah-owahan saka tembung gerita. Dene gerita iku
linggane gita, tegese tembang. Ing sakawit geguritan iku tinemu ing lagu-lagu
dolanan.
Paugerane
geguritan
·
Ora
kaiket wewathon guru gatra,guru wilangan,lan guru lagu.
·
Luwih
ngutamakake babagan isine kang methes,apik,endah,lan uga becik.
·
Kanggo
nambah kaendahan basa nggunakake purwakanthi sawetra bae.
·
Isi
pitutur,piweleng,kritik,protes,sidiran,pangresah,pamundhut,lan sakpanunggalane.
Bab III
Jinise Geguritan
Jinise
Geguritan Yaiku
a. Geguritan kuna/gagrag lawas
Geguritan kuna nduweni pathokan /paugeran:
1.Cacahe gatra (larikan)ora ajeg, nanging
sithik-sithike papat
2. Cacahing Wanda (suku kata) ing
saben gatra utawa larik kudu padha akehe
3. Tibaing swara (guru lagu) kudu
runtut
4. Sangarepe geguritan diwiwiti
tembung “sun nggurit”, utawa “Sun Ngegurit.
b.
Geguritan anyar
Geguritan
anyar (geguritan) tegese rumpakan kang
ora kaiket ing paugeran,dene edi
penine
rumpakan ngendelake tembung kang menthes lan pilihan.
c. Geguritan mawa dhapukan tartamtu
Miturut pandhapuke ukara lan
pangiketing tembung,araning geguritan iku warna-warna.
1.
Rong gatra sapada, diarani gita dwigatra
2.
Telung gatra sapada, diarani gita trigatra
3.
Patang gatra sapada, diarani gita caturgatra
4.
Limang gatra sapada, diarani gita panca gatra
5.
Nem gatra
sapada, diarani gita sadgatra
6.
Pitung gatra sapada, diarani gita saptagatra
7.
Wolung gatra sapada diarani, gita hastagatra
8.
Sangang gatra sapada, diarani gita nawagatra
9.
Sepuluh
gatra sapada, diarani gita dhapur sonata
10.
Tanpa
tinamtu, diarani gita mardika
Dudutan isi
Geguritan iku sawijining dhapur
susastra kang awujud iketaning basa kang memper syair. Mula ana sengt ngarani
geguritan iku syair jawa. Tembung geguritan dumadi saka tembung Gurita kang
minangka owah-owahan saka tembung gerita.
“Geguritanku : Buntut
Enem Cucuk Pitu ″.
Kesusu Keselak
Ngapa, Kesuwen Ngenteni Apa
kesusu keselak
ngapa
kesuwen ngenteni
apa
munggah pangkat
dadi penggedhe sugih
kuwasa
bojo loro telu
apa papat
bab moral
ora usah
dirembug ing kene
iki dudu wilayah
moral
iki wilayah reyal
royal lan obral
lho kok ngono
jare keseimbangan
akhlak lan amal
budi lan pakarti
aspirasi lan
implementasi
kuwi rak
mengkone
pilihane wong
urip mulya
iki saiki
pilihane wong
urip mukti
yen ora sugih
apa bisa menehi
yen ora kuwasa
apa bisa mranata
yen bojo mung
siji apa bisa konsentrasi
kesusu keselak
ngapa
kesuwen
mengenteni apa
teyori kok mulur
mungkret
prakteke
kecandhetcandhet
ora gayeng or
aces pleng
resres rosros
rasarasaning atimu muni
kepriye
mengkono uga
atine dhewekke
kesusu keselak
ngapa
kesuwen ngenteni
apa
yen wis tekan
titi wancine
apa ana sing
bisa nduwe kersa-ne
apa ana sing
bisa ngelingake
(22 Januwari
2007)
Dudutan Geguritan
Bait pisan geneya kowe kudu kesusu ?
Bait kapindho munggah kalungguhan apa kudu nduwe akeh bojo?
Bait ketelu ora usah neng rembug masalah sepele?
Bait kapapat Seimbang jero masalah akhlak danbudi pekerti
Bait kelima pilehan antara urip lan mati
Bait kenem sugih miskin akeh bojo apa bisa menehi
Bait kepitu kesusu nunggu
Bait kewolu aja menunda-nunda mubarang hal
Bait kesanga apa ati bisa muni?
Bait kesanga Kalu awake dhewe kesusu apa ana sing ngelingna?
Bait kapindho munggah kalungguhan apa kudu nduwe akeh bojo?
Bait ketelu ora usah neng rembug masalah sepele?
Bait kapapat Seimbang jero masalah akhlak danbudi pekerti
Bait kelima pilehan antara urip lan mati
Bait kenem sugih miskin akeh bojo apa bisa menehi
Bait kepitu kesusu nunggu
Bait kewolu aja menunda-nunda mubarang hal
Bait kesanga apa ati bisa muni?
Bait kesanga Kalu awake dhewe kesusu apa ana sing ngelingna?
AMANAT/PESAN
MORAL
Dados tiyang ampun kesesa mendhet
radin pintas konjuk menuju kesuksesan
Menawi kita sedaya sampun sukses
badhenipun kita sedaya ngunjuk dhateng tiyang benten
Panutup
Mekaten makalah ingkang kawula damel , mugi-mugi saget
maringi manfaat dening para pemaos, kirang langkunge kawula ngaturaken agunging
pangapunten.
Daftar pustaka
Kalengpelangi.blogspot.com
Beritasuaramerdeka.com/nggurit-ala-sudi-yatmana.
Mator nuwon
ReplyDeleteThis comment has been removed by the author.
ReplyDelete